Het Britse leger doet het. En Bedrijven doen het al langer: bonussen geven aan
mensen die geschikte nieuwe collega’s binnenbrengen. Capgemini doet het
bijvoorbeeld en Ordina ook. Of het werkt? "Jazeker," zegt Marieke
de Boer, teamleider arbeidsmarktcommunicatie bij Capgemini. "Bij ons
krijgen medewerkers die iemand aandragen die wij vervolgens ook aannemen
1250 euro bruto."

"De ervaring leert dat de kwaliteit van de aangedragen kandidaten
over het algemeen heel hoog is. Je gaat immers geen slechte kandidaten
aandragen, dat is ook slecht voor jouw reputatie."

De hoogte van de bonus is volgens De Boer niet zo heel erg van belang. "Het
moet een leuk extraatje zijn. Vorig jaar gaven we duizend euro. Dit jaar
hebben we dat verhoogt naar 1250, omdat je toch ook te maken hebt met
inflatie. En we merkten dat er in de markt andere bedragen gegeven werden."
Sinds de verhoging van het bedrag, zijn er op basis daarvan echter niet
opeens meer mensen uit het eigen netwerk aangemeld.

Ruim dertig procent van de nieuwe werknemers die het bedrijf aanneemt, is
tegenwoordig door een eigen medewerker aangedragen. Of deze mensen anders
niet gewoon ook gesolliciteerd hadden is natuurlijk lastig te zeggen, maar
volgens De Boer gaat het wel degelijk om een andere groep. "Dit zijn
vaker mensen die er in eerste instantie misschien niet aan gedacht hadden
bij ons te komen werken."

Want tja, wie kan immers beter vertellen hoe leuk en interessant het is ergens
te werken, dan iemand die er zelf werkt? Medewerkers zijn gewoon goede
ambassadeurs.

Ook voor het Nederlandse leger, zou het geven van wervingspremies dus wel eens
kunnen werken. Dat zou mooi zijn, want het leger moet wat. Er zijn momenteel
zo'n zesduizend vacatures, maar de resultaten van wervingsacties lopen
terug, terwijl de uitstroom van personeel toeneemt.

Vroeger was het leger aantrekkelijk omdat je daar gratis je rijbewijs
kon halen. Ook probeerde het leger starters te trekken onder het mom van:
kom eerst bij ons lekker een paar jaar vliegen, en ga daarna pas serieus aan
het werk. Maar ja, als een baan in het leger ook betekent dat je wordt
uitgezonden, is dit alles opeens een stuk minder aantrekkelijk.

Incidenten als de dood van de zoon van Commandant der Strijdkrachten Van Uhm,
helpen in dit kader uiteraard ook niet mee. Zeker in deze krappe
arbeidsmarkt als deze, is de keuze voor een andere baan dan snel gemaakt.

Voor welke onconventionele oplossingen kan defensie nog meer kiezen?

In het verleden werden tekorten in beroepslegers vaak opgevuld met
buitenlanders. Voordat in Nederland zo rond 1800 de dienstplicht werd
ingevoerd, had Nederland ook een beroepsleger. Dit leger bestond maar voor
ongeveer de helft uit Nederlanders, vertelt hoogleraar militaire
geschiedenis Wim Klinkert, onder meer verbonden aan de Universiteit van
Amsterdam. "Je vocht toen voor een koning. Niet voor een land, en
hoefde dus ook niet persé uit het land van de koning te komen. Die koppeling
is pas later gemaakt. Dit is een gevolg van de Franse revolutie."

Ook later waren er nog legers die buitenlanders toelieten. De KNIL
bijvoorbeeld, het leger in Nederlands Indië, bestond voor tien procent uit
Duitsers.

Het Franse vreemdelingenlegioen is in dit kader natuurlijk legendarisch. Wie
zijn naam niet wil zeggen, kan zich daar inschrijven onder een nummer. Na
drie jaar dienen kun je aanspraak maken op de Franse nationaliteit. Een
ideale plek dus voor mensen die een nieuw leven willen beginnen. Het
vreemdelingenlegioen heeft dan ook de naam uit moordenaars en criminelen te
bestaan.

Het Britse leger heeft nog altijd een Ghurka-bataljon, maar ook de Verenigde
Staten maken voor het leger in Irak gebruik van buitenlanders. Volgens
Klinkert bestaat het leger daar voor tien à vijftien procent uit
vreemdelingen. Zij kunnen op die manier de Amerikaanse nationaliteit
verwerven.

Clingendael stelde in 2000 al eens voor het Nederlandse leger open te stellen
voor buitenlanders, maar iedereen was tegen.

Een andere manier om het leger te vullen, is gevangenen hun straf te
laten afkopen door in dienst te gaan. In Groot-Brittannië kon dit in ieder
geval in het verleden, of dit nog altijd kan, kon De Britse Ambassade in Den
Haag niet zeggen.

Ook het Amerikaanse leger recruteert gevangenen. ABC News berichtte onlangs
dat het aantal veroordeelde criminelen dat in het Amerikaanse leger diende
vorig jaar verdubbeld is tot 511.

Bijna 250 van hen waren veroordeeld wegens diefstal, 130 vanwege
drugsdelicten, maar er waren ook een handjevol verkrachters en zelft
terroristen bij, aldus ABC.

Het Nederlandse ministerie van Defensie had deze week geen tijd om op vragen
van Z24 te reageren.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl